NL 
EN
FR
In Bucephalus (1973), ook bekend als Alexander, koning van Macedonië, brengt Manolis Tzobanakis een explosieve botsing tussen antieke mythe en moderne vorm tot stand in één krachtige bronzen impuls. Hoewel het beeld slechts veertig centimeter hoog is, straalt het een onmiskenbare monumentaliteit uit — niet door grootte, maar door energie, vormkracht en conceptuele intensiteit. Deze vroege meesterproef markeert het moment waarop Tzobanakis de klassieke thematiek herinterpreteert via een cubo-futuristische vormentaal.
Vanuit elk gezichtspunt ontvouwt zich een krachtige dialoog tussen massa en leegte, tussen scherpe vlakken en draaiende volumes. Het lichaam van het paard — de achterbenen hoog in de lucht, de schouders gespannen in een torsie — wordt niet realistisch uitgebeeld maar afgebroken in geometrische facetten die tegelijk botsen en balanceren. Deze gefragmenteerde vormgeving roept het moment van verzet op: de strijd tussen ruiter en dier als een dans van geconcentreerde kracht.
De figuur van Alexander wordt slechts gesuggereerd — een opwaarts gebogen arm, een gedraaide romp, benen in beweging. Geen anatomische weergave, maar een gestileerde verbeelding van controle en vastberadenheid. De bronsstructuur toont nog de sporen van het gereedschap: groeven, krassen, tactiele ruwe plekken. Tzobanakis kiest hier niet voor gladheid, maar voor een bijna archaïsche directheid. De donkere patina, tussen verbrand oker en oud brons, versterkt de indruk van iets tijdloos — als een modern archeologisch fragment.
De compositie is centrifugaal: alles draait rond het spanningsveld tussen ruiter en paard. De opwaarts gerichte arm van Alexander en de gewelfde rug van Bucephalus vormen een visuele echo, een symbiose van beheersing en beweging. Het marmeren voetstuk — zwart, robuust, zwaar — verankert deze draaiende kracht en verleent het werk zijn aards gewicht.
De invloed van de Italiaanse modernisten — met name Boccioni — is duidelijk voelbaar. Maar waar Boccioni de mechanica van snelheid verheerlijkt, brengt Tzobanakis zijn abstractie tot leven met psychologische en politieke geladenheid.
Het werk ontstond in de nasleep van de studentenopstand aan de Polytechnische Universiteit van Athene in 1973, gericht tegen de militaire dictatuur. In die context wordt Bucephalus meer dan een mythische scène: het ongetemde paard verbeeldt chaos en onderdrukking; Alexander wordt tot symbool van verzet, van een volk dat zich niet laat knechten. Het is een sculpturale allegorie van bevrijding.
Bucephalus maakt deel uit van een bredere reeks ruitersculpturen (1972–1979), waarin Tzobanakis het spanningsveld tussen beheersing en wildheid verkent. Deze reeks droeg bij aan zijn internationale erkenning, culminerend in de gouden medaille op de Biennale van Ravenna in 1979.
Het werk bevindt zich vandaag in de Nationale Glyptotheek van Athene (inv. nr. Π.4446), als een mijlpaal in het vroege oeuvre van Tzobanakis — een werk waarin zijn technische virtuositeit, symbolisch geladen verbeelding en unieke sculpturale taal samenvloeien.