Henri Ernest Anaclet Parayre (1879–1970) was een Franse beeldhouwer wiens werk een blijvende invloed heeft gehad op de kunst van de 20e eeuw, met name in de regio Toulouse. Geboren op 9 juli 1879 in Toulouse, groeide hij op in moeilijke omstandigheden nadat hij op jonge leeftijd zijn moeder verloor. Hij werd opgevoed door zijn grootouders, en zijn grootvader, Hugues Parayre, een bekwame meubelmaker, leerde hem al vroeg de kunst van het houtsnijwerk, wat de basis legde voor zijn latere carrière als beeldhouwer. Zijn talent werd al snel opgemerkt, en hij volgde avondlessen aan de École des Beaux-Arts de Toulouse, waar hij werd opgeleid door Jean Rivière en zich verdiepte in de klassieke beeldhouwtradities.

Vastbesloten om zijn vak verder te ontwikkelen, verhuisde Parayre in 1900 naar Parijs, waar hij studeerde bij Paul Dubois aan de École des Beaux-Arts. Om in zijn levensonderhoud te voorzien, werkte hij in de meubelindustrie en droeg hij bij aan de decoratie van het Grand Palais, wat hem waardevolle ervaring opleverde in de toegepaste kunsten. In 1905 vestigde hij zich in Béziers, waar hij trouwde met Jeanne Duprat en samenwerkte met het monumentenatelier van zijn schoonvader, waar hij portretbustes en bas-reliëfs maakte.

Zijn terugkeer naar Toulouse in 1907 betekende het begin van een lange carrière in het kunstonderwijs. Hij werd aangesteld als werkplaatsmeester in houtbewerking aan de École des Beaux-Arts en combineerde zijn docentschap met zijn eigen artistieke praktijk. Zijn werk werd gekenmerkt door een verfijnd gevoel voor vorm, evenwicht en volume, waarbij hij klassieke en moderne stijlen wist te verenigen.

Onder zijn belangrijkste werken bevinden zich het Monument voor Jean Jaurès (1929), dat ooit stond op de Place du Capitole in Toulouse, maar helaas werd vernietigd tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij enkel het hoofd werd bewaard. In datzelfde jaar voltooide hij het Monument voor Paul Lacombe in Carcassonne, een eerbetoon aan de componist. In 1933 creëerde hij twee fonteinen voor de Toulouse gemeentelijke bibliotheek, La Jeune Littérature en La Littérature Classique, als symbolische weergaven van literaire tradities. Een jaar later vervaardigde hij La Femme et l’Enfant voor het gemeentelijk zwembad van Toulouse, waarmee hij zijn artistieke aanwezigheid in het stedelijke landschap verstevigde.

Parayre’s beeldhouwkunst werd geroemd om haar combinatie van naturalistische verfijning en stilistische zuiverheid. Zijn werken, die te zien zijn in het Musée Denys-Puech in Rodez en het Musée du Vieux Toulouse, blijven een tastbaar bewijs van zijn artistieke visie.

Naast zijn beeldhouwkundige oeuvre speelde Parayre een essentiële rol in het kunstonderwijs en de bevordering van toegepaste kunst in Toulouse. Hij leidde talloze studenten op en droeg bij aan de verspreiding van modernistische principes in de Franse beeldhouwkunst. Zijn overlijden in 1970 markeerde het einde van een indrukwekkende carrière, maar zijn invloed blijft voelbaar. Door zijn monumenten, artistieke innovaties en educatieve bijdragen blijft Henri Parayre een sleutelfiguur in de Franse beeldhouwtraditie van de 20e eeuw.